คอลลาเจน Type II คืออะไร? คือ โปรตีนคอลลาเจนที่พบมากในกระดูกอ่อน จัดอยู่ในกลุ่มของโปรตีนคอลลาเจนที่เรียกว่าไฟบริลลาร์คอลลาเจน ที่ทำหน้าช่วยพยุงโครงสร้าง และเสริมความแข็งแรงของเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย คอลลาเจนประเภทนี้เป็นคอลลาเจนชนิดที่พบได้ในกระดูกอ่อน ผิว และข้อ เป็นเนื้อเยื่อที่มีความเรียบและยืดหยุ่น มีการสร้างเครือข่ายคล้ายตาข่ายภายในกระดูกอ่อน ให้ความยืดหยุ่นและดูดซับแรงกระแทกระหว่างการเคลื่อนไหวของข้อต่อ
นอกจากจะมีอยู่ในกระดูกอ่อนตามข้อแล้ว คอลลาเจนชนิดที่ 2 ยังอยู่ในโครงสร้างกระดูกอ่อนอื่น ๆ เช่น หมอนรองกระดูกสันหลังในกระดูกสันหลัง (หมอนรองกระดูกสันหลัง) และกระดูกอ่อนในกระดูกซี่โครง (กระดูกอ่อนซี่โครง) ช่วยรักษาโครงสร้างและการทำงานของเนื้อเยื่อเหล่านี้อีกด้วย
ภายในบทความนี่คุณจะได้เรียนรู้แล้วทำความรู้จักคอลลาเจนประเภทนี้ให้มากขึ้นตั้งแต่คอลลาเจน Type II คืออะไร? ทำความรู้จักกันก่อน, คอลลาเจนชนิดที่ 2 นิยมทานเพื่อแก้ปัญหาปวดข้อ, กินแล้วช่วยอะไร?, อัตราการเสื่อมของคอลลาเจนในแต่ละช่วงวัย, เสริมความรู้เรื่องอัตราการเสื่อมของคอลลาเจน และแหล่งคอลลาเจนชนิด 2 ที่พบได้ในอาหาร
คอลลาเจน Type II คืออะไร? ทำความรู้จักกันก่อน
คอลลาเจนชนิดที่ 2 ประกอบด้วยสายโพลีเปปไทด์ 3 สายหรือที่เรียกว่าสายอัลฟ่า ซึ่งก่อตัวเป็นโครงสร้างเกลียว 3 ชั้น สายโซ่เหล่านี้ประกอบด้วยกรดอะมิโน ที่ให้คุณสมบัติและหน้าที่เฉพาะของคอลลาเจนประเภท II และจากความสำคัญที่มีต่อสุขภาพของกระดูกอ่อน คอลลาเจนชนิดที่ 2 จึงได้รับการศึกษาอย่างกว้างขวาง เพื่อนำมาใช้ในการประยุกต์ใช้ในการรักษาโรค
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ใช้ในการสนับสนุนสุขภาพของข้อต่อและช่วยลดอาการต่าง ๆ เช่น โรคข้อเข่าเสื่อม โดยมักใช้ในผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร เช่น คอลลาเจนเปปไทด์ หรือคอลลาเจนไฮโดรไลเสต เพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพการทำงาน และทำให้เกิดความคล่องตัวของข้อต่อ สิ่งสำคัญคือ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารคอลลาเจนประเภท II มักจะมาจากสัตว์ เช่น กระดูกอ่อนของไก่หรือวัว
คอลลาเจนชนิดที่ 2 นิยมทานเพื่อแก้ปัญหาปวดข้อ
คอลลาเจนประเภทที่ 2 จัดเป็นโปรตีนโครงสร้างหลักในกระดูกอ่อน และทำให้โครงสร้างในส่วนนี้สามารถยืดได้ มีความแข็งแรง และยืดหยุ่นได้ โปรตีนสายยาวเหล่านี้ประกอบกันเป็นข้อต่อ เส้นเอ็น ผิวหนัง กระดูกและกระดูกอ่อน อีกทั้งยังช่วยลดการตอบสนองภูมิต้านทานผิดปกติในร่างกายของคุณ โดยทำหน้าที่ต้านการอักเสบเพื่อลดอาการปวด ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดจาก โรคข้อเข่าเสื่อม โรคไขข้อ ปวดข้อหลังการผ่าตัด ปวดหลังจากการมีบาดแผล พังผืด ปวดหลังและปวดคอ
คอลลาเจน Type II กินแล้วช่วยอะไร?
คอลลาเจนประเภทที่ 2 จัดเป็นโปรตีนดีที่สุด สำหรับผู้ที่ทุกข์ทรมานจากภาวะภูมิต้านตนเอง หรือผู้ที่มีอาการปวดข้อเรื้อรังทั้งที่ได้รับการวินิจฉัยหรือไม่ได้รับการวินิจฉัย ผู้ที่มีสภาวะภูมิต้านตนเองเช่นโรคไขข้อ ดูเหมือนจะตอบสนองได้ดีกับการทานคอลลาเจนประเภทที่ 2 เนื่องจากมีความสามารถในการลดการอักเสบของระบบ และผู้ที่มีข้อต่อแข็งและมีเสียงเอี๊ยดอ๊าด ก็ควรทานคอลลาเจนประเภทที่ 2 เป็นประจำเช่นกัน เพราะจะเข้าไปเพิ่มเนื้อเยื่อเกี่ยวพันและน้ำไขข้อรอบ ๆ แคปซูลของข้อต่อ ซึ่งช่วยทำให้มีน้ำหล่อลื่นมากขึ้น และบำรุงกระดูกอ่อนมากขึ้น ในการดูดซับแรงกระแทกในชีวิตประจำวัน ดังนั้น การเลือกประเภทของคอลลาเจน จึงมีความสำคัญมากเช่นกัน
อัตราการเสื่อมของคอลลาเจนในแต่ละช่วงวัย
อ้างอิงจากข้อมูลของโรงพยาบาลนวเวช กล่าวว่า ร่างกายของคนเราสามารถสร้างคอลลาเจนขึ้นมาเองได้ แต่จะค่อย ๆ ลด ในช่วงอายุ 20 ปี พบว่าจะลดลงร้อยละ 1 ในทุก ๆ ปี และจะหยุดลงในช่วงอายุ 45-50 ปี จึงทำให้ผิวของผู้ที่เริ่มมีอายุมากขึ้นมีความยืดหยุ่นน้อยลง และไขมันบางส่วนก็จะลดลง จึงทำให้ผิวบาง เกิดความเหี่ยวย่นและเกิดริ้วรอย แต่สิ่งนี้สามารถแก้ไขได้ด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผัก ผลไม้ หรืออาหารที่มีวิตามินซีสูง
เสริมความรู้เรื่องอัตราการเสื่อมของคอลลาเจน
อัตราการเสื่อมสภาพของคอลลาเจน อาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน และได้รับอิทธิพลจากปัจจัยต่าง ๆ ซึ่งเราก็ได้นำภาพรวมทั่วไปของการเสื่อมสภาพของคอลลาเจนที่อาจเกิดขึ้นในแต่ละกลุ่มอายุมาฝากกันแล้ว!
- วัยเด็กและวัยรุ่น: ในช่วงนี้ระดับคอลลาเจนโดยทั่วไปจะมีมาก และค่อนข้างคงที่ ร่างกายจะยังคงมุ่งเน้นไปที่การสังเคราะห์คอลลาเจน และการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อมากกว่าการเสื่อมสภาพ
- วัยผู้ใหญ่ตอนต้น (อายุ 20 – 30 ปี): การเสื่อมสภาพของคอลลาเจนเริ่มเกิดขึ้น แต่จะเป็นไปอย่างช้า ๆ การผลิตคอลลาเจนตามธรรมชาติของร่างกายเริ่มลดลง และเกิดความสมดุลระหว่างการสังเคราะห์คอลลาเจน และการสลายตัวอาจเริ่มเปลี่ยนไปสู่การสลายตัวเล็กน้อย สัญญาณของการลดลงของคอลลาเจน เช่น เส้นริ้วหรือรอยเหี่ยวย่นมีน้อยมากหรือไม่มีเลย
- วัยกลางคน (40 – 50 ปี): การเสื่อมสภาพของคอลลาเจน จะสังเกตเห็นได้ชัดเจนขึ้นในระยะนี้ การผลิตคอลลาเจนที่ลดลงจะเร่งตัวขึ้น และการสลายตัวของคอลลาเจนจะเริ่มแซงหน้าการสังเคราะห์ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การปรากฏของริ้วรอย การสูญเสียความยืดหยุ่นของผิวหนัง ข้อฝืด และลดความหนาแน่นของกระดูก
- วัยผู้ใหญ่ตอนปลาย (60 ปีขึ้นไป): การสลายตัวของคอลลาเจนยังคงดำเนินต่อไปในอัตราเร่ง การผลิตคอลลาเจนจะลดลงอย่างเห็นได้ชัด และผลของการสูญเสียคอลลาเจนจะเด่นชัดขึ้น ผิวหนังอาจบางลง แห้ง และอาจพบความหย่อนคล้อยมากขึ้น สุขภาพของข้อต่ออาจทรุดโทรมลงอีก นำไปสู่อาการปวดและข้อแข็งมากขึ้น ความหนาแน่นของกระดูกอาจลดลงอย่างต่อเนื่อง เพิ่มความเสี่ยงต่อการแตกหัก
อย่างไรก็ตาม ช่วงอายุเหล่านี้เป็นช่วงอายุโดยประมาณ และการเสื่อมสภาพของคอลลาเจนอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับปัจจัยแต่ละบุคคล พันธุกรรม ทางเลือกในการใช้ชีวิต และสุขภาพโดยรวม นอกจากนี้ ปัจจัยภายนอกบางอย่างอาจส่งผลต่อการลดการผลิตคอลลาเจนได้ เช่น แสงแดด การสูบบุหรี่ และการกินสารอาหารที่ไม่ดี สามารถเร่งการเสื่อมของคอลลาเจนได้ในทุกช่วงอายุ
แหล่งคอลลาเจนประเภท II ที่พบได้ในอาหาร
แหล่งที่มาชนิดที่ II ได้แก่ กระดูกอ่อน อาหารเสริมโปรตีนคอลลาเจน น้ำซุปกระดูก หนังปลาและหมู และคอลลาเจนจากทะเล โดยเรามีข้อมูลที่น่าสนใจมาแนะนำกัน
1. อาหารเสริมโปรตีน คอลลาเจนชนิดที่ 2
อาหารเสริมคอลลาเจนประเภทที่ 2 ส่วนใหญ่ทำมาจากกระดูกอ่อนของไก่ แม้ว่าบางชนิดจะทำมาจากเนื้อหมูและกระดูกอ่อนของปลา น้ำซุปกระดูกไก่เป็นแหล่งอาหารที่หาทานง่าย และช่วยเสริมคอลลาเจนให้แก่คุณได้เป็นอย่างดี โดยทั่วไปจะมีอยู่ 2 รูปแบบ ได้แก่ แปลงสภาพ (หรือไฮโดรไลซ์) และไม่ได้แปลงสภาพ สำหรับการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ และภาวะภูมิต้านตนเองอื่น ๆ แนะนำให้เลือกทานแบบที่ไม่ได้แปลงสภาพ
2. กระดูกอ่อน เช่น ปีกและตีนไก่
กระดูกอ่อนเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันชนิดหนึ่งที่ประกอบด้วยเซลล์ที่เรียกว่า chondrocytes ซึ่งมีหน้าที่สร้างเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน คุณสามารถรับประทานอาหารที่ช่วยเสริมคอลลาเจนได้ เช่น ปีกไก่ น่อง และตีนไก่ ชิ้นส่วนเหล่านี้ของไก่มีกระดูกอ่อนมากที่สุด และให้ประโยชน์สูงสุด
3. น้ำซุปกระดูกไก่
คอลลาเจนที่มีความเข้มข้นตามธรรมชาติ อยู่ในกระดูกอ่อนของไก่ แหล่งอาหารทั้งหมดที่ดีที่สุดจึงมาจากการดื่มน้ำซุปกระดูกไก่คุณสามารถทำได้ ด้วยการต้มโครงไก่และกระดูกอ่อนด้วยไฟอ่อน ๆ เป็นเวลานาน ทำให้กรดอะมิโน อิเล็กโทรไลต์ที่ให้ความชุ่มชื้น กลูโคซามีน และคอนโดรอิตินเข้มข้นผสมเข้าไปในน้ำซุปไก่
4. คอลลาเจนจากหนังปลา
คอลลาเจนจากหนังปลาเต็มไปด้วยคอลลาเจน ประเภทที่ 2 หรือกระดูกปลาก็อุดมไปด้วยคอลลาเจนเช่นกัน
5. หนังไก่และหมู
เมื่อพูดถึงการผลิตคอลลาเจน Type II ผิวหนัง 2 อาหารที่นิยมกินกันมากที่สุดคือเนื้อไก่และเนื้อหมู โดยเราขอแนะนำให้คุณกินหนังไก่หรืออกไก่และเนื้อหมู
และนี่ก็คือความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับคอลลาเจนประเภทที่ 2 ซึ่งคุณสามารถเพิ่มเติมคอลลาเจนให้กับร่างกายของตัวเองได้ จากการเลือกรับประทานอาหารเสริม หรือการเลือกรับประทานอาหารจากแหล่งธรรมชาติ และเป็นเหตุผลว่าทำไมความแตกต่างของคอลลาเจน Type I & II หรือ III นั้นให้ประโยชน์แก่ร่างกายต่างกัน แต่อย่างไรก็ตาม หากคุณสนใจอยากจะลองรับประทานอาหารเสริมแนะนำให้เลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการตรวจสอบจาก อย. และอ่านข้อมูลของผลิตภัณฑ์นั้น ๆ หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญให้มั่นใจเสียก่อนที่จะรับประทาน
อ้างอิง:
- ชี้เป้า!! 15 แหล่งสร้างคอลลาเจนจากธรรมชาติ ถนอมผิว ลดริ้วรอย. https://www.navavej.com/articles/18932
- Type 2 Collagen: What is it, How is it Made, Benefits and Sources. https://bluebirdprovisions.co/blogs/news/type-2-collagen